Edith Stein Centrum voor geloof, filosofie, kunst en wetenschap

 

Concrete Aanleiding en context

Maastricht kent een universiteit (in 2022 22.406 ingeschreven studenten, 468 professoren, 2430 academische staf), waarbij 57% van de studenten vanuit het buitenland komt,

Ze heeft ook een hogeschool (14.000 studenten, 50 bachelor-, master- en Associate Degree-opleidingen, 12 vestigingen in 3 steden, 28 lectoraten),

Tevens zijn er een aantal middelbare scholen (5000 leerlingen, 700 leraren).

Probleem is dat de grote meerderheid van de verschillende disciplines en vakken onderwezen wordt vanuit een seculier perspectief. Dit is problematisch voor zowel de katholieke wetenschappers, die best wat apologetische kennis kunnen gebruiken, als voor de seculiere professoren en studenten die behoefte hebben aan de vorming van de hele mens.

De mens is immers méér dan binnen het naturalistische kader kan worden beschrijven of verklaard (vgl. Thomas Nagel, Mind and Cosmos. Why the Materialist Neo-Darwinian Conception of Nature is Almost Certainly False Oxford University Press, 2012). Spiritualiteit is een levensbehoefte voor iedereen, vroeg of laat. Filosofen, theologen en kunstenaars kunnen méér dóórdenken op en tot uitdrukking brengen dan de (mens)wetenschappen op grond van hun kwantitatieve methodologische inperkingen kunnen beschrijven en verklaren.

Anderzijds hoeven gelovigen geen angst te hebben voor de wetenschappen zelf, mits deze handelen volgens hun eigen statuut en autonomie, binnen een degelijk ethisch kader. De waarheid is immers nooit met zichzelf in strijd.

Doelstelling

Doel van het Centrum is enerzijds het openen van de harten van wetenschappers, leraren en studenten en scholieren voor de hogere dimensies en de wonderen van het menselijk bestaan en anderzijds de gelovigen te openen voor de wonderlijke verworvenheden en inzichten van de wetenschap en techniek. Dit zijn precies de doelstellingen van de encycliek Fides et ratio (14 sept. 1998) van Paus Johannes Paulus II.

De doelstelling van het Edith Stein Centrum is het dus aan gelovige, sceptische en ongelovige professoren, docenten, studenten, scholieren en parochianen de gelegenheid bieden zich op een academische wijze te kunnen verdiepen en in dialoog te gaan met andersdenkenden over zowel het katholieke geloof, als de wetenschappelijke methode. Middelen om die die dialoog te faciliteren zijn de filosofie en de kunst in de meest brede zin van het woord.

Vooral zoekenden zijn van harte welkom. Het centrum wil de vraag naar de waarheid in de volle zin ondersteunen, ervan uitgaan de dat die waarheid is nooit met zichzelf in strijd is, zoals de H. Paus Johannes Paulus II verwoordde in zijn beroemde encycliek Fides et Ratio (14 sept. 1998). Theologie, natuurwetenschap, filosofie en kunst kunnen elkaar verrijken. Ze zijn zeker niet fundamenteel met elkaar in strijd.

De naam

Dit Centrum heeft als naam: Edith Stein Centrum voor geloof, filosofie, kunst en wetenschap. De keuze bij de naamgeving is gevallen op de heilige Karmelites Zr. Benedicta a Cruce (Edith Stein (1891-1942)), patrones van Europa, vanwege haar zoektocht naar de waarheid, liefde en empathie, en haar radicale openheid voor alles wat is. Andere argumenten zijn, dat ze in onze provincie Limburg/ ons bisdom Roermond haar laatste levensjaren heeft doorgebracht. Haar methode was de fenomenologische: proberen zoveel mogelijk te kijken zonder vooroordelen, kwetsbaar openstaan voor de hele werkelijkheid in al haar verschijningsvormen.

Beoogde werkwijzen het centrum

Het middel om dit doel te bereiken is het professoren, docenten en studenten van de van de verschillende faculteiten van de Maastricht University en de Hogeschool Maastricht, en ook leerlingen van de middelbaren scholen van Maastricht, te laten kennismaken met, en te laten participeren in, de grote dialogen tussen theologen en wetenschappers, waarbij filosofen en kunstenaars behulpzaam kunnen zijn. Dit gebeurt door het geven van cursussen, het schrijven van lesbrieven en opstellen van leerprogramma’s, het houden van publiekslezingen, het organiseren van discussieav vaonden, het tonen van films, het faciliteren van het schrijven van essays, het bijhouden van Blogs en Vlogs, het publiceren van artikelen, etc.

Er zal een website gebouwd en bijhouden worden met informatie over de activiteiten van het centrum, en waarop links worden aangeboden naar plaatsen, instellingen en congressen waar deze dialoog gevoerd wordt, naast verwijzingen naar literatuur, onderzoek, etc. Meer concreet bestaat het aanbod (middelen) uit:

  • Cursussen, op locatie en via de media
  • Lezingen door gelovige wetenschappers, filosofen en kunstenaars
  • Debat-avonden met sprekers van verschillende achtergronden (vgl. Veritas format)
  • Gespreksgroepen over de hieronder-genoemde onderwerpen.
  • Films tonen
  • Onderzoeken presenteren
  • Publicaties over het grensgebied van geloof en wetenschap via tijdschriften, boeken en internet inventaristeren en bekend maken.
  • Oecumenische en interreligieuze ontmoetingen over belang en eigenheid van wetenschap en geloof organiseren
  • Organiseren van bezoeken en studiereizen (evt. In samenwerking met het Huis van de Pelgrim)

Themata (inhoud) daarbij zijn o.a.:

  • Epistemologie (kenleer).
    • Wat is wetenschap? Wat is (christelijk) geloof?
    • Het ontstaan van de moderne wetenschap; de mechanisering van het wereldbeeld en het verlaten van het Aristotelische substantie- en teleologiebegrip; de Wiener Kreis, reductionisme en emergentisme; (logisch) positivisme; sociaal constructivisme, etc.
    • Hoe komt men tot zekerheid?
    • De context van het ontstaan van de moderne wetenschappen
    • Wetenschappers en hun vooronderstellingen als wetenschapper en (on)gelovige. Zijn er raakvlakken of overlappingen en/of botsingen? Voorbeelden van gelovige wetenschappers.
    • Wetenschap en deugd, maatschappelijke betrokkenheid
  • Filosofische en Theologische antropologie en de moderne menswetenschappen
    • Evolutie en schepping
    • Hersenen en geest, computationalism,
    • Lichaam geest dualisme en de materie-vorm leer van Thomas van Aquino
    • De vrijheid van het denken en de wil
    • Hersenen en hersendood
    • Parapsychologie en de wetenschap
    • Bijna-doodervaringen en onsterfelijkheid
  • Filosofische ethiek
  • Natuurrecht en Positief recht
  • Filosofische (natuurlijke) godsleer (godsbewijzen)
  • Theologie
    • Eucharistische en genezingswonderen wetenschappelijk onderzocht
    • Mystieke ervaringen in eigen woorden van de mystici, en wetenschappelijk onderzocht
    • Wonderlijke afbeeldingen, zoals Lijkwade van Turijn en de afbeelding van O.L. Vrouw van Guadalupe in Mexico City
    • Wetenschappelijk onderzoek (tekstkritiek, archeologie) naar de H. Schrift
    • Heiligen en bijzondere ervaringen: stigmata, bilocatie-, etc. wonderen en de wetenschap
    • Effectiviteit van gebed en meditatie.
    • Economie en Theologie
  • Kunst
    • en architectuur om tot hogere vormen van kennis en beleving te komen
    • De band tussen kunst en religie verdiepen

Aanwezige Voorzieningen

Voorgegevenheden

Schuin achter de Antonius van Padua Kerk, die gelegen is aan de Wethouder van Caldenborghlaan te Scharn, ligt op parallelweg Padualaan 2 het Edith Stein Centrum. Het bestaat uit benedenruimten met een  extensieve bibliotheek van boeken en Dvd’s over geloof, spiritualiteit, filosofie, wetenschap en kunst, en een bovenzaal die geschikt is als leslokaal en ontmoetingsruimte.

Verdere benodigdheden

  • verdere uitbouw van de media- en bibliotheek met actuele boeken, video’s, en tijdschriften over de verhouding geloof en wetenschap.
  • Een grootbeeld t.v., scherm (75-85 inch)
  • internet aansluiting
  • Pc’s en printer
  • Geld voor sprekers
  • Propaganda-materiaal

Samenwerking

Om de specifieke inhoudelijke eigenheid te laten groeien, wordt in de toekomst met zorg naar intellectuele en zakelijke partners gekeken.

  • Uiteraard zal er inhoudelijk zoveel mogelijk worden samengewerkt met (het studium generale van) van de Maastricht University en de Hogeschool Maastricht.
  • Maar ook wordt gekeken naar de behoeften van het studentenpastoraat Inn-Between en de studenten- en studieverenigingen van Maastricht.
  • De leraren godsdienst-levensbeschouwing van de middelbare scholen krijgen een aanbod voor zichzelf en hun leerlingen.
  • Ook zullen scholieren en studenten, o.a. m.b.v. de aanwezige literatuur, er werkstukken en scripties kunnen schrijven.

 

De Parochie Scharn, die de ANBI status bezit, heeft als publiek-kerkrechtelijke rechtspersoon een speciaal rekeningnummer voor dit Centrum. Daarop kunt u de geoormerkte gelden storten.

R.K. parochie H. Antonius van Padua Scharn-Maastricht:

IBAN:  NL 58 RABO 0352 2307 46 met als betalingskenmerk Centrum Edith Stein.